Mag werkgever werknemer verplichten om zich te laten vaccineren?

Recent heeft de rechtbank in Curaçao (GiEA Curaçao, 16-07-2021, ECLI:NL:OGEAC:2021:132) een uitspraak gewezen over het ontslaan van een werknemer op staande voet. In die zaak stond centraal de vraag of de werkgever zijn werknemer direct of indirect kon verplichten tot vaccinatie en of de weigering daarvan een dringende reden voor ontslag op staande voet opleverde. Volgens de rechtbank past een algemene vaccinatieplicht niet binnen het dienstverband. Het hangt voornamelijk af van het dienstverband en of de werknemer werkt in een omgeving met zwakke personen. De werkgever dient de grondrechten van de werknemer opgenomen in artikel 11 en 19 van de Grondwet te respecteren.

Op grond van de uitspraak Dirksz/Hyatt (Hoge Raad 14 september 2007, ECLI:NL:HR:2007:BA5802) kan betoogd worden dat de artikelen 11 en 19 van de Grondwet directe werking hebben, waardoor de artikelen door de werknemer direct kunnen worden ingeroepen tegen de werkgever.

Inbreuk op een grondwet kan in bepaalde gevallen gerechtvaardigd zijn. Er moet sprake zijn van een legitiem doel, de handeling/eis dient een geschikt middel te zijn voor het beoogde doel en het doel is niet op een andere, minder ingrijpende manier te bereiken.

Op grond van artikel 7:658 lid 1 BW heeft de werkgever de verplichting om maatregelen te treffen die noodzakelijk zijn om te voorkomen dat de werknemer schade lijdt. Op grond van het Arbeidsomstandighedenbesluit heeft de werkgever de verplichting om tijdig de noodzakelijke maatregelen te nemen om bijvoorbeeld besmetting te voorkomen. Hieruit volgt echter niet dat de werkgever een eis kan opleggen tot vaccinatie.

Daarbij is het verwerken van gezondheidsgegevens verboden op grond van de AVG, tenzij sprake is van een uitzondering in artikel 9 lid 2 AVG. Een werkgever mag een werknemer niet naar zijn gezondheid vragen. Dit geldt tevens voor de vaccinaties die de werknemer al dan niet heeft gehad.

Bovenstaande informatie heb ik o.a. gehaald uit het, in mijn ogen, zeer duidelijke artikel van mr. Olsthoorn en mr. Schwartz: ‘Een prikkelbaar onderwerp: vaccinatieplicht voor de werknemer?’ (Maart 2021 / SDU Tijdschrift Arbeidsrechtpraktijk, nr. 2). In dit artikel hebben de schrijvers onderzocht of de werkgever arbeidsrechtelijke maatregelen kan verbinden aan het weigeren van een vaccinatie. Het antwoord luidt, behoudens uitzonderlijke gevallen, ontkennend.

Vragen over dit artikel? Neem gerust contact op met mr. (Marjon) Joosten.