FAQ Coronavirus Deel II: Contractenrecht
Het Coronavirus nadert de Nederlandse grens; wij zijn er juridisch op voorbereid.
Wij hebben voor jullie uit de meest gestelde vragen een FAQ sheet opgesteld.
Deel II: Contractenrecht
Mijn leverancier uit een besmette regio kan niet nakomen, waardoor ik op mijn beurt contractuele verplichtingen ten opzichte van mijn klanten niet kan nakomen. Wat nu?
Kan ik een schadevergoeding eisen van mijn leveranciers?
Een schadevergoeding kan worden geëist als de contractspartij niet nakomt wegens een toerekenbare tekortkoming. In dit geval zal met name de toerekenbaarheid van de tekortkoming ter discussie staan.
De leverancier zal aangeven dat het niet nakomen niet te wijten is aan zijn schuld en doet daarmee een beroep op overmacht. Dit betekent echter niet dat hij achterover kan gaan zitten in afwachting van een oplossing voor het virus. Hij zal zich moeten inspannen om op andere wijze de overeenkomst na te komen. Indien nakoming – al dan niet verlaat, dan wel tegen hogere kosten – nog mogelijk is, zal een beroep op overmacht niet slagen.
Ga dus met de leverancier in overleg om te bekijken op welke manier nakoming tóch mogelijk is, wellicht via een andere vestiging of een alternatieve transportroute.
Hoe ver de plicht van de schuldenaar gaat om alsnog op een alternatieve manier na te komen, is zeer afhankelijk van het specifieke geval en de alternatieve mogelijkheden die er zijn.
Kan ik zelf een beroep doen op overmacht?
In principe gelden voor u dezelfde regels. Het beroep op overmacht zal alleen slagen indien u daadwerkelijk geen andere mogelijkheid heeft tot nakoming. Als u eenmalig via een andere leverancier kunt nakomen of tegen een langere levertijd, zal een beroep op overmacht niet slagen.
Ook als dit gepaard gaat met hogere kosten.
Hieruit blijkt onder meer het belang om bij het sluiten van het contract goed na te denken over de afspraken in geval van verhindering gemaakt moeten worden.
Overmacht werkt niet in een keten van (toe)leveranciers. Dat wil zeggen dat als uw toeleverancier een geslaagd beroep kan doen op overmacht, dit nog niet betekent dat uw beroep op overmacht richting afnemers om die reden óók zal slagen. De afhankelijkheid van toeleveranciers is immers in beginsel voor eigen rekening en risico van een ondernemer. Uw eigen beroep op overmacht zal om die reden een aanzienlijk kleinere kans van slagen hebben.
Kan ik de overeenkomst met mijn leverancier ontbinden?
Overmacht staat ontbinding niet in de weg. Ontbinding is gerechtvaardigd indien er van een tekortkoming in de nakoming sprake is. Niet of te laat leveren is uiteraard als een tekortkoming aan te merken. Bovendien moet uw leverancier in verzuim zijn.
Om dat te bereiken stuurt u hem een ingebrekestelling. Kort gezegd geeft u uw leverancier daarmee de mogelijkheid om binnen een redelijke termijn alsnog te leveren. Blijft levering dan alsnog uit, dan kunt u de overeenkomst ontbinden.
Overigens zal een leverancier die niet kan leveren in verband met het virus gedurende een onbepaalde periode niet meer kunnen leveren. Dat noemen we een tijdelijke onmogelijkheid tot nakoming. In dat geval is een voorafgaande ingebrekestelling niet nodig. Ook kan van een andere reden sprake zijn waarom een ingebrekestelling niet vereist is en uw leverancier direct in verzuim is.
Twijfelt u of een ingebrekestelling vereist is, dan kunt u het beste wél overgaan tot het versturen hiervan. Als achteraf blijkt dat u ten onrechte het contract hebt ontbonden, kan er schade op u verhaald worden.
Het is aan te raden u hieromtrent nader te laten adviseren.
Kunnen mijn klanten de overeenkomst ontbinden?
Ook uw klanten zullen u in beginsel eerst in gebreke moeten stellen. Maar let op; hierop gelden uitzonderingen. Er zijn wettelijke, maar ook zeker contractuele uitzonderingsgevallen denkbaar. In het algemeen geldt dat uw klanten inderdaad de overeenkomst kunnen ontbinden als u niet kunt nakomen. Het is daarom aan te raden dit recht contractueel uit te sluiten of te beperken.
Hoe ver strekt mijn plicht om tóch na te komen?
Het simpele antwoord: ver. U dient kosten noch moeite te besparen om toch de prestatie aan uw klant te leveren, ook als uw eigen leverancier niet nakomt. Als er een alternatieve manier is om toch nog na te komen, zult u dit alternatief moeten inzetten. Ook hieruit blijkt maar weer het belang van goede en volledige contractuele afspraken. Deze afspraken moeten niet alleen betrekking hebben op de vraag wanneer sprake is van overmacht, maar ook welke consequenties hieraan moeten worden verbonden.
De overmacht ziet niet toe op de door u beoogde wijze van nakomen (via een bepaalde leverancier), maar op nakoming in zijn geheel. Om die reden kan het handig zijn om in uw contract te bepalen van welke leverancier het door u te leveren goed dient te komen. Zodoende maakt overmacht van deze leverancier het voor u niet meer mogelijk om te voldoen aan de contractuele verplichting.
Ik moet zelf leveren aan een contractspartij in een besmette regio, maar door opgelegde beperkingen met betrekking tot transport van en naar deze regio kan ik niet (tijdig) leveren. Wat nu?
Wat zijn de consequenties van niet te laat leveren?
In principe kwalificeert te laat leveren als tekortkoming in de nakoming en bent u verplicht de schade die uw klant hierdoor lijdt, te vergoeden. Dit is alleen anders indien u kunt aantonen dat de tekortkoming niet aan u is toe te rekenen.
Als het transportbedrijf waarmee u samenwerkt niets meer naar de besmette regio (mag) vervoeren, bent u waarschijnlijk geneigd te stellen dat het niet tijdig leveren niet aan uw schuld te wijten is. Dit is niet per definitie het geval. U dient namelijk te onderzoeken of er alternatieve manieren bestaan waardoor u alsnog kunt leveren. Wellicht dat een ander transportbedrijf wél kan leveren of wellicht dat u een andere locatie van levering kunt afspreken.
Wat moet ik doen als mijn klanten een schadevergoeding eisen?
Het meest voor de hand liggende antwoord is dat u zo spoedig mogelijk juridisch advies inwint. De redelijkheid van de geëiste schadevergoeding is sterk afhankelijk van de omstandigheden van het specifieke geval.
Waar u wel aandacht aan kunt besteden is de vraag of uw klant niet eerst een ingebrekestelling had moeten sturen. In de meeste gevallen is een ingebrekestelling namelijk vereist voorafgaand aan het indienen van een schadeclaim.
Kan ik nu alvast actie ondernemen om eventuele schadeclaims te voorkomen?
Zeker, u kunt met uw contractspartij in overleg treden en de huidige situatie omtrent het virus bespreken. Wellicht dat klanten de situatie kunnen begrijpen en toe willen zeggen geen dergelijke claim bij u neer te leggen. Let wel op dat in sommige (standaard)contracten een bepaling is opgenomen over de wijze waarop aanvullingen/wijzigingen van de inhoud dient te worden uitgevoerd; bijvoorbeeld uitsluitend schriftelijk met instemming van beide partijen.
Vertraging van vluchten
Kan ik aanspraak maken op compensatie na een vertraagde vlucht?
De wereld staat op scherp door de snelle uitbraak en verspreiding van het Corona-virus. Dagelijks komen er in nieuwe regio’s besmettingen bij. Check vooraf dan ook het reisadvies voor uw bestemming op de website van het Ministerie van Buitenlandse Zaken (www.nederlandwereldwijd.nl)
Veel passagiers besluiten uit zichzelf hun vluchten naar besmette regio’s zelf te annuleren. Wanneer passagiers gedwongen te maken krijgen met een geannuleerde vlucht binnen 14 dagen voor vertrek, kunnen zij aanspraak maken op een compensatiebedrag volgend uit Verordening 261/2004. Daarnaast hebben passagiers recht op teruggave van het bedrag dat ze voor hun ticket hebben betaald.
Een annuleringsverzekering dekt helaas niet in alle gevallen de annulering van een reis wegens het uitbreken van het Coronavirus. Wellicht dat uw reisverzekering daar meer mogelijkheden toe biedt. Laat de polisvoorwaarden in ieder geval controleren of er zeker van te zijn dat u geen aanspraak op de verzekering kan maken.
Het team van de Raadgevers wenst u veel gezondheid toe en staat voor u klaar!
Mr. Judith van der Woude & mr. drs. Shyreen Panday