Trappend paard wie is verantwoordelijk

Wie is aansprakelijk voor de schade veroorzaakt door de trap van een paard, de manege of de eigenaar-bezitter?

Op 1 april 2011 is deed de de Hoge Raad uitspraak in een zaak omtrent een trappend paard. De zaak draaide om aansprakelijkheid voor schade door een trap van een paard op een manege. Van belang was dat de manege in kwestie niet de eigenaar van het paard was. Kon de schade toch worden verhaald op de manege? Of moest worden aangeklopt bij de eigenaar-bezitter van het paard?

De situatie

Het paard, genaamd Loretta, was bij manege De Gulle Ruif ondergebracht om, tegen betaling, zadelmak gemaakt en getraind te worden (belering). De bedoeling was dat de schoondochter van de eigenaar na deze belering op het paard zou rijden.

Op 29 juli 1997 vond er zo’n training plaats. Het paard Loretta werd ‘in de bak’ getraind door een werkneemster van de manege.  Op verzoek van de werkneemster van de manege liet de schoondochter het paard in de bak uitlopen. De werkneemster verliet ondertussen de bak, om alvast het één en ander op te ruimen. Vlak daarna liep een tienjarig meisje de bak in. Toen zij het paard passeerde, trapte het paard met een achterbeen achteruit. Het meisje werd in haar gezicht geraakt. De ouders van het meisje vorderden namens haar een schadevergoeding voor de geleden schade van de eigenaar-bezitter van het paard. De belangrijkste vraag was of die eigenaar – en niet de manege –  aansprakelijk was. Pas op 1 april dit jaar, toen het meisje inmiddels meerderjarig was, kwam hierop een antwoord.

Wetsartikelen bij schade door paard

In dit vraagstuk spelen er twee wetsartikelen. Het eerste artikel stelt in principe dat de bezitter van een dier aansprakelijk is voor de schade aangericht door dat dier. Daarnaast kent het Burgerlijk Wetboek een artikel (6:181) dat – kort gezegd – stelt dat, wanneer een dier gebruikt wordt in de uitoefening van een bedrijf, dat bedrijf de aansprakelijkheid draagt. Laatstgenoemd artikel verlegt dus de risicoaansprakelijkheid van de bezitter naar degene die het dier gebruikt in de uitoefening van zijn bedrijf.

Manege aansprakelijk voor schade

De Hoge Raad oordeelde dat de manege op basis van de wet aansprakelijk was voor de schade geleden door het meisje. Voor dat oordeel was niet van belang of degene die het bedrijf uitoefent bezitter of houder was van het paard en of het doel waarvoor het paard werd gebruikt inmiddels bereikt is. Evenmin speelde de vraag of het paard “duurzaam en ten eigen nutte” werd gebruikt een rol. Het kwam er ‘simpelweg’ op neer dat een beleringsovereenkomst een activiteit is die past binnen de uitoefening van een bedrijf. Met andere woorden: het tegen betaling trainen en zadelmak maken van een paard is een vorm van bedrijfsmatig gebruik van dat paard. Dit betekende dat artikel 6:181 BW van toepassing was en dus was de manege aansprakelijk.

Bedrijfsrisico

Volledigheidshalve belicht ik hier even kort de achtergrond van dit systeem. In de eerste plaats zorgt de verlegging van de aansprakelijkheid van de bezitter van het paard naar het bedrijf ervoor dat degene die schade heeft geleden geen ingewikkeld onderzoek hoeft te verrichten naar de identiteit van de schuldige. Bovendien heeft de wetgever de aansprakelijkheid voor bedrijfsgebouwen en de daarin aanwezige zaken en dieren willen concentreren bij één persoon, namelijk degene die ook aansprakelijk is voor fouten die bij de uitoefening van zijn bedrijf worden gemaakt. Zo bezien mag worden verwacht dat een ondernemer zijn bedrijfsrisico als één risico verzekert.

Verhelderende uitspraak voor hippisch recht

Voor het meisje in kwestie was deze uitspraak een bittere pil: zij had namelijk ten onrechte de eigenaar-bezitter van het paard Loretta aangesproken. Haar vordering tot schadevergoeding werd dan ook afgewezen.

Voor degenen die middels de paardensport in aanraking komen met het hippisch recht werkt de uitspraak desondanks verhelderend. Er kan worden geconcludeerd dat in het geval van belering van een privé-paard door een manege, de manege rechtens kan worden aangesproken in het geval dat paard schade veroorzaakt.

Start typing and press Enter to search