Wie is aansprakelijkheid voor schade verricht door uw paard?

Wie is er aansprakelijk als uw paard schade aan derden veroorzaakt? In beginsel is op grond van artikel 6:179 van het Burgerlijk Wetboek de bezitter aansprakelijk. Maar wie is de bezitter?

Bezitter

De bezitter is degene, die het dier voor zichzelf houdt. De bezitter is dus degene, die het paard verzorgt, de stalling betaalt, de kosten voor de verzorging op zich neemt et cetera. Meestal is de bezitter tevens de eigenaar van het paard, maar dit hoeft niet perse zo te zijn. Ook hoeft de bezitter niet de berijder van het paard te zijn.

Bijna nooit volledig aansprakelijk

In de rechtspraak zien we overigens dat de bezitter vrijwel nooit voor de volledige schade aansprakelijk wordt gehouden. Indien de berijder en de bezitter van het paard niet dezelfde persoon betreffen en de berijder van het paard valt, draagt vaak de berijder ook een deel van zijn eigen schade.  Door het berijden van het paard accepteert de berijder namelijk bepaalde risico’s die de sport nu eenmaal met zich meebrengt. Het zou dan niet reëel zijn de bezitter voor de volledige 100% aansprakelijk te stellen.

Lisanne

Hoe anders was dit in de zaak van Lisanne waarin de rechtbank Gelderland op 29 november 2016 uitspraak deed.

Lisanne had als 13 jarig meisje toestemming gekregen van de bezitter van het paard om op oudejaarsdag een bosrit te maken. Zij was samen met twee leeftijdsgenoten, die toestemming hadden om op twee andere paarden van de bezitter te rijden. De bezitter was er niet van op de hoogte dat Lisanne mee zou gaan. Lisanne is, omdat het paard schrok, van zijn rug gevallen en vervolgens nog eens door het paard verwond nadat zij op de straat lag. De gevolgen van het ongeval zijn voor Lisanne zodanig ernstig dat zij jaren na het ongeval nog steeds rolstoelgebonden is en moeite heeft met praten.

Eigen schuld

De ouders van Lisanne hebben de bezitter van het paard aansprakelijk gehouden voor de letselschade die Lisanne heeft opgelopen en hebben de aansprakelijkheidsverzekeraar van de bezitter op volledige vergoeding van de schade aangesproken. De aansprakelijkheidsverzekeraar heeft zich vervolgens op de eigen schuld van Lisanne op grond van artikel 6:101 van het Burgerlijk Wetboek beroepen. De rechter heeft dit beroep echter afgewezen.

Toerekenbare omstandigheid

Voor eigen schuld is vereist dat de schade mede een gevolg is van een omstandigheid die aan Lisanne kan worden toegerekend.  Het is echter aan de bezitter en de aansprakelijkheidsverzekeraar om de volgens hen in dat verband relevante feiten en omstandigheden in de procedure te stellen en zo nodig te bewijzen. Dit is in het onderhavige geval niet voldoende gebeurd. Wel hebben de bezitter en de aansprakelijkheidsverzekeraar zich op het standpunt gesteld dat Lisanne geen toestemming had om te gaan rijden. De rechter heeft hier rekening mee gehouden. Lisanne kende immers de gevaren van paardrijden (op een onbekend paard). Volgens de rechter hebben de bezitter en Lisanne causaal ieder 50% bijgedragen aan de schade. Vervolgens houdt de rechter echter ook rekening met de gevolgen van het ongeluk, welke voor Lisanne beduidend ernstiger zijn van voor de bezitter. De billijkheid eist volgens de rechter daarom een correctie op de verdeling in haar voordeel tot 70%.

Geen ernstig verwijt

De rechter noemt het verwijt dat aan Lisanne kan worden toegerekend geen ernstig verwijt, omdat niet vast staat dat Lisanne wist dat ze niet op het paard mocht rijden. Verder overweegt de rechter dat van Lisanne in verband met haar leeftijd (13 jaar) slechts een beperkt inzicht in het gevaar van paardrijden en een beperkt vermogen zich naar dat inzicht te gedragen kan worden verwacht. De billijkheid eist daarom volgens de rechter een verdere correctie op de verdeling in het voordeel van Lisanne tot 90%. Omdat de bezitter de schade niet zelf hoeft te dragen, maar daarvoor verzekerd is, wijst de rechter (wederom op grond van de billijkheid) ook de laatste 10% van de schade toe in het voordeel van Lisanne.

Bezitter volledig aansprakelijk

Aldus volledige aansprakelijkheid voor de bezitter van het paard. De bezitter heeft in dit geval een bijzondere gevaarzettende situatie in het leven geroepen, die gekwalificeerd kan worden als een ernstige fout, omdat hij een kind zelfstandig en zonder toezicht op zijn paard heeft laten rijden.

Ondanks het gegeven dat een ieder zijn eigen schade draagt, kan de billijkheid er dus toe leiden dat een bezitter volledig aansprakelijk wordt gesteld. Dat is iets waar men misschien niet direct bij stil staat, maar grote (financiële) gevolgen kan hebben. Een adequate (bijzondere) aansprakelijkheidsverzekering ten behoeve van schade welke uw paarden aan derden veroorzaakt, is dan ook geen overbodige luxe.

Deze blog is een bijdrage van mr. Marjon Joosten, werkzaam als senior bedrijfsjurist bij De Raadgevers. Marjon is gespecialiseerd in het hippisch recht, zowel voor particulieren als bedrijven en volgt de relevante rechtspraak op de voet.

Uw bedrijf kan gebruikmaken van de kennis en ervaring van De Raadgevers. Onze gespecialiseerde juristen zorgen ervoor dat u juridisch up-to-date bent en blijft. Daardoor bent u voorbereid, kunt u de kosten binnen de perken houden maar belangrijker nog, u bent altijd bij.  Dat noemen wij ‘Ondernemen met een voorsprong!’