Uber arrest : Zijn Uber-chauffeurs werknemer of ZZP-er?
Hoge Raad: Bij beoordeling of sprake is van een arbeidsovereenkomst geldt er geen rangorde tussen de mee te wegen omstandigheden. Het ‘ondernemerschap’ criterium telt even zwaar mee als de overige criteria.
Inleiding
Op 21 februari jl. heeft de Hoge Raad een belangrijke uitspraak gedaan over hoe moet worden afgewogen of er sprake is van een ZZP-relatie op basis van een opdracht overeenkomst of een werkgevers/werknemers relatie op basis van een arbeidsovereenkomst.
In deze zaak gaat het om het volgende: De FNV stelt dat de Uberchauffeurs werknemers zijn van Uber en daarom op hen de Taxi CAO toegepast moet worden. Uber is van mening dat de chauffeurs geen werknemers zijn, maar zelfstandig ondernemers. De rechtbank stelt de FNV in het gelijk en wijst de eisen van het FNV toe.
In hoger beroep heeft het Hof zogenaamde prejudiciële vragen gesteld aan de Hoge Raad om te verhelderen welke rol het ondernemerschap speelt in de kwalificatie van de aard van de samenwerking tussen partijen. Het Hof vroeg zich bijvoorbeeld af of het ondernemerschap een doorslaggevende factor is en of het mogelijk is dat hetzelfde werk, bij dezelfde opdrachtgever, bij de ene werker zou resulteren in een arbeidsovereenkomst, terwijl dezelfde overeenkomst bij de andere werker een opdrachtovereenkomst zou zijn, omdat deze laatste zich als ondernemer gedraagt.
Tot slot heeft het Hof de Hoge Raad gevraagd of het in deze beoordeling moet gaan om ‘intern ondernemerschap’, binnen de werkrelatie, of dat ook aspecten buiten de werkrelatie van belang zijn (‘extern ondernemerschap’).
De Hoge Raad
ECLI:NL:HR:2025:319, datum uitspraak : 21-02-2025.
De Hoge Raad geeft in de Uber uitspraak wederom aan dat de beoordeling , ‘de kwalificatie’ , dient plaats te vinden op basis van alle omstandigheden van het geval in onderling verband bezien. De Hoge Raad heeft in het eerdere Deliveroo-arrest , al 10 ‘gezichtspunten’ geformuleerd. Zonder dat aan een van deze gezichtspunten beslissende waarde werd toegekend. Eén van deze gezichtspunten is de vraag of de werker zich in het economisch verkeer als ondernemer gedraagt.
In het Deliveroo-arrest is geen rangorde aangebracht tussen de in dat arrest genoemde omstandigheden die van belang zijn voor de beoordeling of sprake is van een arbeidsovereenkomst. De omstandigheid ‘ondernemerschap’ is dus niet minder van belang dan de andere omstandigheden.
Weging van het ondernemerschap criterium
In deze Uber zaak ziet de Hoge Raad ook geen aanleiding voor zo’n rangorde. Of de ZZP-er zich als een ondernemer gedraagt telt net zo zwaar mee als de andere criteria.
Het is daarom volgens de Hoge Raad niet uit te sluiten dat voor het antwoord op de vraag of een overeenkomst een arbeidsovereenkomst is , doorslaggevend is of de werkende zich in het economische verkeer als ondernemer gedraagt of kan gedragen, ook als andere omstandigheden wijzen op een arbeidsovereenkomst.
Hierdoor kan het per werkende verschillen of sprake is van een arbeidsovereenkomst of ZZP-schap. Het kan dus voorkomen dat bij eenzelfde opdrachtgever ten aanzien van hetzelfde werk, de ene werkende voldoet aan het criterium ‘ondernemerschap’ en daarom als opdrachtnemer geldt en dat de andere werkende niet aan het criterium ‘ondernemerschap’ voldoet en daarom op basis van een arbeidsovereenkomst werkt.
Intern of extern ondernemerschap: allebei
‘Ondernemerschap’ in de zin van het Deliveroo-arrest heeft betrekking op de algemene (ondernemers) situatie van de werkende. Het criterium ziet zowel op intern ondernemerschap (hoe hebben beide partijen hun relatie ingericht) als op extern ondernemerschap ( hoe gedraagt de werkende zich naar buiten toe).Extern ondernemerschap is net zo hard van belang bij de kwalificatie.
De Hoge Raad wijst er ook op dat de wetgever bezig is met nieuwe wetgeving op dit terrein. Op grond van dat wetsvoorstel zouden de indicaties die op extern ondernemerschap wijzen, alleen bij de kwalificatie aan bod komen als de andere omstandigheden geen doorslag geven.
Het is wachten of de wetgever het wetsvoorstel naar aanleiding van deze Uber-uitspraak van de Hoge Raad aanpast.
Belang voor de Praktijk
Laat als ZZP-er vooral zien dat je een echte ondernemer bent door actief aan acquisitie te doen, jezelf in te schrijven bij de KvK, zelf te factureren, een eigen website bij te houden en voor meerdere opdrachtgevers te werken. Dat heeft allemaal een positief effect op de beoordeling van de relatie met je opdrachtgever en weegt net zo zwaar mee als aspecten die meer op een arbeidsovereenkomst duiden.
ZZP-er of niet? Doe hier de test.
Heb je vragen over de kwalificatie van (arbeids/opdracht)overeenkomsten? Of wil je je ZZP-overeenkomst “2025 proof” laten opstellen?
Neem contact op met de arbeidsrechtspecialisten van De Raadgevers (088-1331133).